بازار سبزیجات در روزهای اخیر با تکانه‌ای کم‌سابقه مواجه شده است. افزایش دمای بی‌سابقه و خشکسالی‌های پیاپی، همراه با رشد صادرات، باعث کاهش عرضه روزانه محصولاتی چون خیار و کاهو به میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران شده است. داده‌های میدانی نشان می‌دهد ورودی این محصولات نسبت به ماه گذشته نزدیک به نصف شده و عامل افزایش قیمت‌ها به شکلی بی‌سابقه بوده است.

گلوگاه‌شدن سامانه بازارگاه، حواشی و چالش‌های بازار نهاده برای دامدار، کمبود ارز، ناهماهنگی‌های مدیریتی، ضعف در توزیع نهاده و شکل‌گیری شبکه‌های مافیایی نهاده که دامداران و سفره خانوارها را هدف قرار داده است، از جمله مسائلی است که مدیرعامل اتحادیه دام سبک در گفت‌وگوی تفصیلی با اقتصاد معاصر اذعان کرد.

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران گفت: در حال حاضر هیچ کمبود یا افزایش قیمتی در بازار مشاهده نمی‌شود و حتی برخی اقلام روند کاهشی قیمت دارند، با این حال در برخی اقلام نظیر روغن، به دلیل نبود حاشیه سود، بسیاری از واحدهای صنفی تمایلی به عرضه ندارند. 

قیمت گوشت قرمز در هفته‌های اخیر به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده و عبور آن از مرز ۸۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، زنگ خطری جدی برای امنیت غذایی و توان خرید خانوارهای ایرانی به صدا درآورد. بررسی‌ها نشان می‌دهد ریشه اصلی این جهش، نه در کاهش تولید داخلی یا رشد تقاضا، بلکه در افزایش نجومی قیمت نهاده‌های دامی است؛ نهاده‌هایی که سهمی حدود ۷۰ درصدی در بهای تمام‌شده محصولات پروتئینی دارند.

بازار برنج ایران طی نیم‌سال اخیر یکی از بی‌سابقه‌ترین موج‌های گرانی را تجربه کرده است. از مهر ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴، قیمت انواع برنج ایرانی بین ۵۰ تا ۷۸ درصد افزایش یافته و این رشد شدید، حاصل ترکیب عوامل ساختاری و سیاستی است.

افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی در یک سال گذشته، از برنج و حبوبات تا لبنیات و گوشت و میوه، با داده‌های رسمی مرکز آمار و گزارش‌های میدانی، تصویر متفاوتی از ادعای «ثبات قیمت» وزیر جهاد کشاورزی ترسیم می‌کند؛ شکاف میان روایت رسمی و واقعیت بازار، در حالی عمیق‌تر شده که فشار تورمی بر دهک‌های کم‌درآمد به اوج رسیده است.

الگوی کشت که پس از نیم‌قرن انتظار در سال زراعی ۱۴۰۱–۱۴۰۲ ابلاغ شد، قرار بود نقشه راه تولید هوشمند و پایدار محصولات کشاورزی باشد اما با گذشت چند سال از اجرای آن، نبود اعتبارات کافی، ضعف هماهنگی بین دستگاه‌ها و کمبود نهاده‌ها باعث شده تا این طرح ملی بیش از آنکه در مزارع کشور دیده شود، در اسناد و جلسات باقی بماند.

افزایش رسمی نرخ نان در تهران آن هم در روزهای اخیر، به نوعی بی‌برنامگی در سیاست‌گذاری دولتی را نشان می‍‌دهد که منجر به ناترازی میان هزینه و درآمد خانوارهای کم‌درآمد خواهد شد، نان به عنوان پناه آخر غذایی اقشار ضعیف جامعه، دوباره در گیر و دار گرانی‌ست و حالا به یکی از دغدغه‌های جدی سفره مردم تبدیل شده است.

در شرایطی که تورم سرسام‌آور و افزایش هزینه‌های تولید، گوشت قرمز داخلی را به کالایی لوکس برای بسیاری از خانوارها تبدیل کرده، واردات هدفمند گوشت، راهکاری واقع‌گرایانه برای تنظیم بازار و حمایت از سفره اقشار کم‌درآمد است.

به گفته رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، تولید برنج کشور سالانه حدود ۲.۵ میلیون تن است اما به دلیل کم‌آبی پارسال حدود یک‌ میلیون و ۷۰۰ هزار تن محصول برداشت شد، آماری که از سوی برخی مسؤولان اعلام شد هم آمار دقیقی نبود که همین موضوع موجب شد در ماه‌های پایانی سال گذشته با کمبود عرضه در بازار مواجه شویم و قیمت‌ها افزایش پیدا کند.